MİRELER…
Bu gün Antik Yunan üçlemelerinin son üçlüsü, keyifli okumalar.. Antik Yunan edebiyatında edebi eserlere konu olan kader bilinmezi, sadece ölümlü insanları değil, aynı zamanda Tanrıları bile çok sarsıcı bir şekilde etkiliyordu. Kader kaçınılmazdı ve önünde duran her şeyi ezip geçiyordu… Zaman tanrısı Kronos ile Tanrıların atası Uranos , bir Tanrı olmalarına rağmen yapılan kehanetlere ne kadar karşı durmaya çalışırlarsa çalışsınlar, kendilerini bekleyen kaderin önüne geçememişlerdi. Onların kaderlerine de kendi evlatları tarafından öldürülmek düşmüştü ve Zeus babasını tahtan indirerek kardeşlerini kurtarmıştı… Tanrıların dağı Olimposta da sadece savaşa çıkmadan önce değil, yapılacak her işte kâhinlere danışılmadan bir işe kalkışılamazdı. Delphi’de Apollon tarafından kurulan tapınak, kader tapınağıydı ve bu işlere tahsis edilmişti. Kâhinler ise özel insanlardı, herkes kâhin olamazdı… Tam da burada Odysseus ve İlyada destanlarında geçen üç “Kader Tanrıçası” kız kardeşe bakmalıyız ki; Homeros’un ilk kez anlattığı ve şair Heseidos’un açıkladığı kaderin üç kız kardeşi için neler söylemişler… “İsimleri Klotho, Laekhesis, Atropos olan bu kardeşler içinde işi en zor olan Atropos’tu, çünkü insanın ömrün ipliğini Klotho dokurken, kız kardeşi Lakhesis, bu ömrün yani dokunan ipliğin uzunluğunu belirlerdi. Atropos ise bu ipliği yani ömrü, zamanı gelince keser atardı ” der Homeros… Kaderin değişmez yapısı, Atropos adıyla adeta taçlandırılmış görünüyor zira kelime anlamıyla “atropos”, eğilip, bükülmeyen, bildiğinden geri durmayan ve asla geri adım atmayan, inatçı anlamlarına da gelmektedir. Bu arada Kader tanrıçası için “Mire” tekil anlamda kullanılırken, “Moira” onların çoğul sıfatıdır. O yüzden Bu üç kader Tanrıçası kız kardeşe “Moira” da denmektedir. Roma İmparatorluğu efsanelerinde ise”merhametliler” diye geçmekle beraber, adları Morta ,Nona, Decima’dır. Bu sıfatın merhamet dilenmesi gereken kişiler olarak “Kader Tanrıçaları” na atfedildiği düşünülebilir… Tanrıların bile kaçamadığı Kader Tanrıçalarının görevlerinin nasıl işlediğine gelince; “Laekhesis”, geçmişte yapılan hareketlerin gelecekteki nedenleri belirlediğini temsil ederken, kader tanrıçası kız kardeşlerden “Klotho”, kişinin şimdiki zamanda yaptıklarını temsil eden “kader ağlarını örüyor” deyimin de karşılığı olarak bilinmektedir, doğum da bu durumun temsilidir… Her insanın ipliğini çıkrıkla büken Mireler, kişi doğar doğmaz ipliği bükmeye başlarlar ve günün birinde ipi kestiklerinde o kişinin ölümünü gerçekleştirmiş olurlar. En yaygın bilinen hikayeleri böyleyken Mireler kişinin yaşam ipliğini doğumdan ölüme kadar kontrol etme görevini üstlenmiş ve hayat ipliği, ömür yumağı gibi deyişlerin de çıkış noktası olmuşlardır.
*Tablo Fransız ressam Alfred Agache’nin 1885 yılında tamamladığı “Les Parques” isimli eseridir. Louvre Müzesi Denon Kanadı’nda 1. kat 6. odada sergilenmektedir… *”Parques” Roma mitolojisindeki “Parcae”, Yunan mitolojisinde de “Mireler” dir… Yunan Mitolojisi…
Sedef DİNKÇİ
