BÜYÜK AJAX…
Salamis adasının Kralı büyük Ajax, Sophokles’in tragedyalarında “Aias” adıyla işlenmiş asi bir karakterdir. Adı, Antik Yunan savaş meydanlarında bir savaş çığlığıydı…. Tanrılara başkaldırabilmiş olması onu ayrıcalıklı kılar Mitoloji dünyasında.Truva savaşında da Akhalar’la savaşırken okuruz onun kahraman yönlerini… İlyada’da genelde Ajax’ın uzun boyu,iri yarı cüssesi ve benzersiz gücü ile,bu gücüne güç katan kalkanından bahseder. Çocukluğunda şifacı Centour Khiron tarafından yetiştirildiği rivayet edilir. Yedi kat sığır derisinden işlenmiş,tunç madeni ile desteklenmiş,benim diyen savaşçının taşıyamayacağı ağırlıktaki kalkanı sayesinde savaşın ölümsüz kahramanıdır Ajax… Paris’in Akilleus’u vurmasından sonra, Ajax’ın düşmanların yağdırdığı okların arasından onun bedenini gemiye korkusuzca nasıl taşıdığını okursunuz hikayede.Onunla omuz omuza, aynı ateşle dövüşmüşlerdi, silah arkadaşıydılar. Akilleus’un kaybı derin, ölçülemez bir yaraydı onun için, keder onu boğuyordu. Arkadaşının değerli zırhı ona hatıraydı… Ancak diğer generallerin, Akilleus’un onuruna Odysseus ile yarışması konusunda parlak fikirleri vardı. Kazanan, onun değerli zırhını alacaktı. Öfkeliydi ve bu istek karşısında incindi, ama yine de kabul etti. İki gün boyunca hiç kimse ona güç, beceri ve dayanıklılıkta yaklaşamadı. Savaş oyunlarının hepsini kazandı, zırh onun hakkıydı… Fakat üçüncü gün generaller, Athena’nın isteği ile, yarışmacıların halka açık bir konuşma yapmasını istedi, buna göre oylama yapılacak,en inandırıcı konuşmanın sahibi ödülü alacaktı. İzleyicilere neden zırhı almaları gerektiğini anlatan gereksiz bir konuşma yapması istenince morali iyice bozulan Ajax; sadece gidip adını söyledi, ismi cesaret, güç ve onurla eş anlamlıydı, bu ve kazanımları zırhı hak ettiğini gösteriyordu.Yalan söyleyen, entrikacı, dolandırıcı türden bir yarışmacı olmaması yeterliydi… Ancak bu düşündüklerinin tam tersi oldu, Odysseus, birkaç timsah gözyaşı döktükten sonra, sahte, ateşli bir konuşma yaptı. Çok inandırıcıydı, aynı zamanda da şaşkındı ve ödülü almakta muzaffer oldu, ordunun entrikacı generalleri sayesinde zırh ona verildi…. Ajax bu karara çıldırır ve Akilleus’un silahlarının kendisine verilmesini ister. Ancak bu isteği de reddedilince,kendisini gülünç duruma düşmüş hissederek intihar eder,savaşta kullandığı kılıcı üzerine düşmüş bir şekilde ölüsünü bulurlar…
*Ajax ‘ın, Akilleus’un ölü bedenini taşırken tasvir edilmiş olan eser, Floransa açık hava heykel galerisi “Loggia dei Lanzi” de sergilenmektedir…
İlyada…
Sedef DİNKÇİ
