SEPANDARMAZGAN – AŞK GÜNÜ…
Kökeni ilk Pers imparatorluğu olan Akhamenid İmparatorluğu’na dayanan Zerdüşt kökenli, İran’ın en eski festivalidir “Sepandarmazgan.” MÖ 20. yüzyıldan bu yana Büyük Pers İmparatorluğu’ndan kalma bir kutlamadır. Farsça konuşan komşu ülkeler Tacikistan ve Afganistan’da da kutlamasına rağmen “Aşk Günü “ anlamına gelen bu festival İran’a aittir… Fars kültüründe eşlerini seven , fedakar kadınlara adanmış özel ve önemli bir gündür. Festival günü kadınlar dinlenir, erkekler eşlerine hediyeler alır ve onların emrine tabii olurdu. Eski dönemlerde Krallar ; eşlerini Sepandarmazgan günü tahta oturturdu… Antik İran’da, her ayın kutsal bir isimi vardı ve tüm aylar 30 gündü. Eski İran takviminde her ayın 3. günü ve her yılın 2. ayına Ahuramazda, 2. ayın her ikinci günü, Tanrı’nın ilk öznesi olan Bahman, üçüncü günü Ordibehesht, yine Tanrı’nın nitelikleri olan hakikat ve saflık olarak adlandırılırdı. Dördüncü güne, tüm evreni yöneten Tanrı’ya ait ideal bir krallık olan Shahrivar denir. Ve beşinci gün Sepandarmazgan… “Dünyanın Koruyucu Meleği”, “Alçakgönüllülüğün sembolü”,”Tüm yaratılışa karşı mütevazı olmak” anlamına gelen Sepandarmazgan, dünyaya atfedilen, ayaklarımızın altına yayılan niteliklerdir, bu yüzden de tevazu ve sevginin sembolü olarak kutlanan bir festivaldir Pers kültüründe… Dünyada kutlanan “sevgililer günü” gibi düşünün, binlerce İranlı bu günü 4700 küsur yıldır kutluyor… Bu festivalin ayrıntılı açıklamasına; Gardizi, Ebu Rayhan Biruni ve Ebu el-Hasan el-Mas’udi gibi klasik yazarların kitaplaştırılmış notlarında rastlanmaktadır…
Arkhe Dergisi
Sedef DİNKÇİ
