GÖKKUŞAĞI TANRIÇASI İRİS

İris çiçeği mitolojik bir hikayeye sahiptir…. Okeanos’un soyundan gelen, Titan Thaumas ve su perisi Ekektra’nın kızı olan Tanrıça İris’e, Tanrı Zeus tarafından bir görev verilir. İris gökkuşağı anlamı taşıması dolayısıyla, Tanrı Zeus, O’na yerle göğü birleştirmek amacıyla, ikisi arasında haber taşıma görevi verir. İris’te gökkuşağını yol yaparak, yeryüzüne haber ulaştıran bir ulak olur. İris, temiz kalbi ve iyi niyeti ile yeryüzüne sürekli mutlu haberler taşır… Başlangıçta bakire Tanrıça olarak tasvir edilen İris, mitolojide geç antik dönem anlatımlarında rüzgar Tanrısı Zephyrus’un karısı, Aşk Tanrısı Eros’un annesi olarak konu edilmiştir… İlyada’da, Hektor, Akilleus’un arkadaşı Patraklos’u öldürür, cesedi yakmaya çalışan Akilleus ateşi bir türlü harlayamaz ve İris’ten yardım ister. Bunun üzerine Zepyrus’a giden İris,ondan rüzgar ister ki, Akilleus’un ateşi çoğalsın, Patraklos’un külleri savrulsun… İris çiçeğinin hikayesi mitoloji ile sınırlı kalmamıştır. Latincede İris, cennetin gözü anlamına gelmektedir. İris çiçeğinin rengi ve çizgileri, insan göz bebeğine benzetilmesinden dolayı bu adı almıştır. Bütün insanların gözbebeğinin olması ve içindeki hareler cennetten bir parçaya sahip olduğu inancını taşır. İris çiçeği görüntüsü ve taşıdığı anlamlar kadar, kokusuyla da nam salmıştır. Güzel kokuya sahip olmasından dolayı, antik çağda kadınların üzerlerinde taşıdığı düşünülür. Günümüzde de parfüm sektöründe kullanılmaktadır. Bazı bölgelerde, Nevruz çiçeği olarak bilinir. İris çiçeği Yunan adalarının geleneksel simgelerinden biridir, aynı zamanda kadın zarafetini simgeler… *Aşağıdaki görsel, Pompeii’deki Cada del Vettii’nin duvarındaki bir fresktir. Başında mavi “hare” bulunan, mavi elbiseli tasvir edilmiş figür “İris” tir…

Sanat Atlası

Sedef DİNKÇİ