ENDOMETRİOZİS /(ÇİKOLATA KİSTİ)
Endometriozis günümüzde her on kadından birini etkileyen ciddi bir hastalıktır. Rahim içinde bulunan ve “endometrium” adı verilen dokunun, rahim boşluğu dışına yerleşmesiyle oluşur. Bu dokular büyüyerek kist haline gelebildiği için ve içeriği çikolata renginde olduğundan halk arasında hastalığın adı çikolata kisti olarak da bilinir.
Rahim dokusu yumurtanın döllendikten sonra büyüyebilmesi için her ay kendini hazırlar. Yumurta döllenmediğinde ise doku vücuttan atılır yani adet (mens) görülür. Bu dokunun rahim dışındaki bir bölgeye tutunması ve orada gelişmesiyle ortaya çıkan hastalıkta kişide belirtileri görülmeye başlar.
Dokunun vücutta sıklıkla tutunduğu yerler;
· Tüpler
· Yumurtalıklar
· Bağırsak
· İdrar Torbası
· Karın içi organ ve yüzeyler
Bu doku da, rahim dokusu gibi her ay kadının adet döneminde tutunduğu bölgede kanar ve yumurtalıklarda kist halini alır. Bu bölgelerde kanın dışarı atılması için bir sistem olmadığından, kişi ciddi ağrı çeker.
Dokunun tutunduğu bölgeye göre, hastalık 3 kategoriye ayrılır;
· Peritoneal endometriozis karın zarı ile birlikte organ zarları üzerine tutunması.
· Endometrioma yumurtalığa tutunması.
· Derin Infiltratif Endometriozis ise karın zarının 5 mm’den daha derinine tutunması yani bağırsak, idrar yolları, mesane ve rahime tutunmasıdır.
Birçok kadın endometriozis olduğunun farkında bile olmayabilir, çünkü hastalık bazen sinsice gelişip belirti göstermeyebilir ya da ağrılar bel ağrısı, regl ağrısı gibi yorumlandığından teşhis konulamayabilir. Bunun yanında endometriozis, kistik yapıların oluşmasına neden olur.
Rahim içinde bulunan doku, rahim dışına yerleştikten sonra gözle görülür bir şekilde büyüdüğünde, çikolata kisti olarak adlandırılır. Kist oluşması ve büyümesi birçok sorunu beraberinde getirebilir. Özellikle rahim kanallarında çikolata kisti oluşursa, kanallar tıkanacağı için hamile kalmak imkânsızlaşır. Çikolata kisti tek bir yerde oluşabileceği gibi, dokunun yerleştiği birçok yerde aynı zamanda da oluşabilir. Endometriozis erken teşhis edilir ve kistler büyümeden tedavi edilirse, kişi hastalıktan en az zararı görecektir. Hem çikolata kistleri hem de endometriozis’in kendisi kısırlığa neden olabildiği için, erken teşhisi zor olsa da, kadınlar bu hastalığın belirtileri konusunda tetikte olmalıdır. Eğer endometriozis olduğunuzu düşünüyorsanız, bir kadın doğum uzmanına muayene olmanız, ilerde çok daha kötü sonuçlarla karşılaşmanızın önüne geçecektir.
Kadın Hastalıkları ve Doğum Uzmanı Op.Dr İsmail YILMAZ