ROMA HAMAMLARI/STRİGİLİS
Romalılar için hamamların, günlük yaşamın en önemli parçalarından biri olduğu günümüze ulaşan hamam kalıntılarından görülmektedir.. “Balneae” veya “Thermae” adını verdikleri hamamlar, varlıklı veya yoksul herkesin, öğleden sonra en uzun zaman geçirdiği ve oldukça keyif aldığı sosyal mekanlardı…..Çünkü Roma’da hamamlara, sadece temizlik amacıyla değil, içinde spor salonları, konferans salonları, kütüphaneler ve gezinti yerleri de bulunan sosyal buluşma yerleriydi…Hamama gitmek, Romalıların yaşam biçimi haline gelmişti. Hamamda iyi vakit geçirmek, bir yandan temizlenip yağlanıp masaj yaptırırken diğer yandan dedikodular , hayata dair bir kulüp dernek gibi muhabbetler dostluklar sadece belli bir azınlığa özgü değildi… Nitekim Roma’da hamamlar, küçük bir ücret karşılığında herkese açıktı , çocuklar hamamlara ücretsiz girebiliyordu… Varlıklı ailelerin bazılarının evinde özel hamamlar bulunuyordu, fakat evdeki hamamlardan çok halk hamamları kullanılırdı.. Zenginlerinde tercihi halk hamamları idi.. Dolayısıyla hamamlar, sınıf farkının az olduğu veya hiç olmadığı yerlerdi… Gün doğumundan günbatımına kadar hizmet veren hamamlar, hem kadınlara hem de erkeklere açıktı, fakat kadınlar ve erkekler, hamama ayrı zaman diliminde giderlerdi.. Hamamı önce kadınlar, daha sonra da erkekler kullanabiliyordu… Quintilianus, evli olmayan kadın ve erkeklerin hamamı aynı anda kullanmasının zina göstergesi olduğunu söyleyerek, bu uygulamanın önemini vurgulamıştır…Hamama gidenler, sohbet etmenin yanı sıra yiyecekler akşam ziyafetleri yapılan keyif mekanlarıydı aynı zamanda.. Büyük hamam tesislerinin önemli bir bölümünü “Palaestra” adı verilen spor salonları oluşturuyordu.. Burada hem kadınlar hem erkekler değişik oyunlar oynayabiliyor, güreş, yüzme, koşu, atlama gibi egzersizler yapabiliyordu… Banyo yapmak, bu egzersizlerden sonraydı…Hamamın bölümlerini şöyle sınıflandırırsak ; ilk karşılaşılan yer, “Apodyterium”du… Apodyterium, hamama girmeden önce giysilerin çıkarılarak bir rafa konduğu soyunma odasıydı , Hamamda daha sonra ısıtma ve soğutma işlemlerinden kademeli olarak geçiyordu… Roma hamamlarında tek bir sıcak oda yerine, farklı derecelerde ısıtılmış birkaç oda bulunuyordu… Bunlardan “Tepidarium”, (ılık oda) hamamın orta derecede ısıtılmış bölümüydü ..Ilık odada cilt temizliği için, Türk hamamlarında yapılan keseye benzer bir şekilde vücuda sürülen zeytinyağı, biraz bekletildikten sonra “Strigilis” adı verilen kazıcı bir aletle deriden kazınırdı…Görselde Pompei’ de bulunmuş bir ” Stirigilis ” görüyorsunuz…Bu aleti vücuduna yağ sürülen sporcularında yağı sıyırmak için kullandığını görüyoruz… “Caldarium”, (sıcak oda) hamamın sıcak sularının ve sıcak su havuzlarının bulunduğu en sıcak bölümü.. “Sudatorium”, (terleme odası) buhar banyosu yapılan yer… Son olarak “Frigidarium” (soğuk oda) hamamın ısıtılmayan ve soğuk su havuzlarının bulunduğu bölümdü…Hamam temizliği Frigidarium’da bulunan soğuk su havuzlarında yüzerek son bulurdu…
Kaynak :Eski Çağ Tarihi Roma’da Yaşam .
Özet: Ayla ÖTÜK
#TARİHVEARKEOLOJİNİNGİZEMİ#aylaötük#romahamamları#strigilis
