Şu anda okuyorsunuz
ÇOK KÜLTÜRLÜ İMPARATORLUK/PERSLER.

ÇOK KÜLTÜRLÜ İMPARATORLUK/PERSLER.

ÇOK KÜLTÜRLÜ İMPARATORLUK .. PERSLER.

Tarihte gördüğümüz imparatorluklar içinde, kapsamındaki sınırlar dahilinde farklı halkların yaşadığı gerçeğini en iyi özümseyen kabullenen Perslerdir. Fakat, yanı sıra bu halkların seçkinleri de Pers geleneklerini benimsemiş, hükümdara hizmet için uyumlu, bir arada bulunmayı tercih ettiklerinin betimlemeleri krallığın tüm resimlerinde vurgulanmıştır…Behustin yazıtlarında imparatorluğun özellikleri Arta-Drauğa felsefeleri kadar net ve kesin miydi ? Evet Nedir Arta-Drauga şöyle özetleyebiliriz ; Zerdüştlüğün temeli Arta düzeni yani ” hakikat ve dürüstlük” tanrı Ahura-Mazda tarafından oluşturulmuş , bunun karşıtı ” karanlık ve yalanların ” tanrısı Ehrimen yani Drauğa ..Tanrı Ahura-Mazda tarafından krallığının verildiği söyleyen Darıus, tanrısı adına yol alırken yönetim ve fetihlerinde dinsel sisteme söylemlerinde bolca yer vermiştir, yani onun adıyla, inayetiyle imparatorluğu yönettiğini söylemiştir…Bu hep böyledir tanrılar ve seçilmiş krallar ,hükümdarlar…Darıus Pers imparatorluğunu yüzyıllar boyunca sağlam idari temel üzerine oturtmuş, imparatorluğu Satraplar seçkin Persler tarafından kral adına yönetilmesi için satraplıklara bölmüştür…Kaynaklar bize bu satraplıkların yerel geleneklere sadık kaldığını ve belli oranda da özerkliğe sahip olduğunu yazar. Bu yönetimlerin başında Perslerin kendi seçkinleri vardı , fakat olası iktidar çatışmalarında destek aldıkları yerel işbirlikçide satrap olarak atanabilirdi…Aynı zamanda satrapların çalışmalarını halkın içinden seçilmiş izleyen yerel yöneticiler ve de ” kralın gözü kulağı ” dediğimiz , merkez tarafından atanmış istikbaratçılarda vardı… Pers yönetimi oldukça geniş olan imparatorluğun kontrolü için başkentler inşaa etmişlerdir…Susa ,Passargad , Ektabana gibi, ve yollar, yeni Assur zamanında yapılan Persler tarafından genişletilen vergi toplamak ,iletişim kolaylığı sağlayan yollar…Vergilendirme bir anlamda gönüllü eylem olarak görülürdü , imparatorluğun lütfuna mazhar olabilmek için verginizi sunardınız, tüm bu eylemler saray duvarlarında betimlemiş olup imparatorluğun dört yanından sunulan hediyeler , vergiler resmedilmiştir…Pers imparatorluğundaki sanatsal çeşitlilik daha önce görülmemiş boyuttaydı, saray resimlerinde uyruklardan gelen yerel giysiler içindeki yöneticiler ,temsilciler ,ziyaretçiler giysileri sakalları ,şapkaları ile bu çeşitliliğin göstergesidirler… Her bölge bütünün parçası olup ,ilginç olan Persler ; Babil’de Marduk’ un , Mısırda Mısır giysileri giymiş bir Pers yetkilinin de heykelini dikiyordu…Fakat yanı sıra ,Mısırdaki bir dikilitaşın bir yüzü (Şaluf dikilitaşı) Mısır dilinde ve Pers yönetimin överken, diğer yüzü Pers ,Med ,Asur dillerinde itaat edilmesi gereken efendiden söz ediyordu…Ahura-Mazda’ ya dolayısıyla evrensel düzene, dolayısıyla krala karşı gelmek oldukça sert bir anlamda Asurluları aratacak kadar acımasız cezalandırılıyordu…Birçok kez yerel din ve göreneklere destek verdiklerini görüyoruz, Yahudiler Pers kralından teşvik görmüş ,uyruklarına sağladıkları destek ve hoşgörüden fazlaca faydalanmışlardır…Bu imparatorluğu değerlendirirken, imparatorluğun çeşitli yerlerinden bize ulaşan kaynak dengesizdir…Tarihin babası veya ” Yalanların Yunan babası” olarak bilinen Herodotos ‘un “Tarih ” adlı eserinden elimizdeki en güçlü fakat sorunlu kaynaktır. İmparatorluğun doğu kesimleri hakkında çok az belge olduğundan genel bir değerlendirme yanıltıcı olabilir. Sanat eserlerinin çoğunda bizlere ulaşan huzurlu , hoşgörülü sahnelere rağmen Pers imparatorluğunda ayaklanma ve direnişler her zaman cereyan etmiştir, tüm diğer imparatorluklarda gördüğümüz gibi topraklar genişledikçe aynı oranda idare hakimiyeti esneyerek dağılıyor…Sonuçta her şeyin bir takvimi var.

Ayla ÖTÜK

#TARİHVEARKEOLOJİNİNGİZEMİ#persimparatorluğu#aylaötük

Bu içeriğe tepkiniz nasıl oldu?
Bayıldım
0
Kızgın
0
Komik
0
Şaşkın
0
Üzgün
0
Henüz yorum yok. İlk yorumu siz yapın!

Bir cevap bırak

E-posta adresiniz yayınlanmayacaktır.

Türkiye'den ve Dünya’dan kadınlara öncelikli olarak, bütün kesimi ilgilendiren haberler tarafımızca bizzat yapılmaktadır. La Femme Nicomedia bir markadır. Her hakkı saklıdır. Bu websitesinde yer alan hiçbir metin/haber izin almadan kopyalanamaz.

Yukarı Kaydır