NİCOMEDİALI SANTA BARBARA
Azize Barbara Kimdir?
Santa(Azize) Barbara İzmit’te doğmuştur.Zengin ve asil bir pagan olan babası Dioskoros, Barbara’yι evlenerek kendisinden ayrιlmasιn diye bir kuleye kapatιr. Yeni bir din olarak Hiristiyanlιğιn doğuşunu duyan Barbara, doktor kιlιğιndaki bir rahibin kuleye girmesini sağlayarak vaftiz olur. Bu duruma kιzan babasι Barbara’yι yörenin yöneticilere teslim eder ve 21 yaşındaki Azize Barbara o dönemin mahkemesince ölüm cezasına çarptırılır. Mahmeke, Barbara’nın başını da o dönemin zenginlerinden olan babası Dioskourus’un kesmesini ister.Babası Barbara’nın başını kestikten sonra, o anda hava açık olmasına rağmen düşen bir yıldırımla orada ölür. Bu olaydan Yaklaşık 100 yıl sonra Barbara İzmit’te kilise tarafından Azize İlan edildi ve ‘denizcilerin meleği’ olarak kabul edildi. Buradaki mezarı açılıp kemikleri önce 550 yılında İmparator Justinianus’un karısı Teodora’nın isteğiyle İstanbul’da birkaç yerde tutuldu. Daha sonra Ayasofya’ya götürüldü. Latin işgali sırasında ve Vatikan’a taşındı. Yine denizcilerin azizesi olması nedeniyle kemikleri uzun keşiflere çıkan denizcilere verildi. Kemiğinin ulaştığı şehirlere de Santa Barbara adı verildi. Deniz fenerlerinin kule biçimli olması da bir nevi Santa Barbara’nın hapsedildiği kuleyle özdeştirilir. Bugün dünyada çok sayıda ülkede ”Santa Barbara ” şehri bulunmaktadır. Yine Azize Barbara topçu askerlerin ve madencilerin de koruyucu azizesi sayιlιr. Ünlü masal kahramanı Rapunzel’in kuleye kapatılması ve saç uzatması masalı Santa Barbara’dan esinlenmiştir. Tarihsel hikayesinin yanında inanç kısmı değerlendirilirse olayın özünü anlamayan ,parçaları birleştiremeyenler için Bırbara günleri Hrıstıyanlık etkileşimi ve farklı konulara yorumlansa da Kadim inanca sahip Arap Alevilerin gönderilen tüm dinlerin orjinaline ve Allah’ın elçisi Peygamberlere olan tam bağlılıkları ile ilgilidir. Bırbara günlerinden sonraki aralık ayı sonlarına doğru önemli bir günümüzde ”Kıddes günüdür” Kıddes gününde Hz. İsa aynı dönemde yaşayan Hz. Yahya tarafından Ürdün’de nehir suyu ile vaftiz edilmiştir. Bu önemli günde Arap Aleviler bir tasa su ve reyhan(hambeles) dalı koyarak o gece tastaki suyu dışarıda bekletip sabah bu su ile saclarını tararlar.Geçmişte bu önemli günde nehirde yıkanmakta sık uygulanan bir adetti. Ayrıca güne özel ve sadece Arap Alevilerin yaptığı özel tarifle Kıddes somunu yapılır.
Arap Alevilerde Bırbara günleri (Santa Barbara ; Azize Barbara) veya İpt’ali günleri denir. Aralık ayı içerisinde yeni yıldan birkaç hafta öncesinde başlayıp her hafta bir çeşit tatlı yapıp dağıttıkları önemli günlerdir. Bu günlerde Kreykuşet, İmleytüt, İmfeyşet ve Kneyfi yapılır. Arapça lehçe ile Bırbara denilen bu günlerin aslı Azize Barbara’dan gelmektedir.
Her yıl 4 Aralıkta Kuleye Fener Rum Patrikanesinden görevliler ve ortodoks vatandaşlar ziyarete gelip ayin yapmaktadır.
