MÜZİĞİN İNSAN YAŞAMINDAKİ YERİ VE ÖNEMİ
‘Müziğin İnsan Vücudu Üzerindeki Etkileri’ konu başlıklı bu çalışmam T.C Haliç Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Türk Musikisi Ana sanat Dalı Programında seminer dersi için hazırlanmıştır.Bu çalışma ile birlikte kendimi akademisyenliğe bir adım daha atmış olarak hissediyorum.
Müzik, ana kucağında ya da beşikte, evde, sokakta okulda; alışveriş-iş-çalışma yerlerinde, oynama-eğlenme-dinlenme yerlerinde; kısacası, yaşamın her evresinde ve hemen hemen her alanında insanı saran, insanın neredeyse onsuz edemediği, onsuz yapamadığı bir olgudur.
İnsan yavrusunun doğum öncesi oluşma sürecinde ‘’dolaylı’’ olarak başlayan insan-müzik ilişkisi doğumla birlikte veya doğumdan hemen sonra ana kucağında‘’doğrudan’’ ya da ‘’dolaysız’’ ilişki biçiminde dönüşür ve gittikçe çeşitlenip zenginleşerek kökleşip derinleşerek ve güçlenip gelişerek insanın yaşamı boyunca sürer gider.
İnsan yavrusunun daha ana karnında (rahminde) iken annenin kalp atışlarından etkilendiği, doğumdan sonra bu bildik sesi yeniden bulmanın bebek üzerinde rahatlatıcı etki yaptığı ve belki bu yüzden annelerin bebeklerini rahatlatıp uyutmak için, genellikle, kalpleri üzerine yasladıkları öne sürülmektedir. Nitekim,yapılan bazı deneylerde ses bandına alınmış kalp atış seslerini dinleyen bebek grubunun, sessiz odada yatanlara ve banttan ninni dinletilen bebeklere göre çok daha erken uykuya daldığı gözlenmiştir.Birey olarak insan, doğumdan önce ‘’ses ve müzikle örülü bir ortam’’ da yaşayan anne karnında oluşurken anne yoluyla müzikten dolaylıca etkilenir;doğumdan sonraki bebeklik döneminde ninni vb. müziklerle uyur; erken çocukluk yıllarında saymaca, tekerleme ve müzikli oyunlar oynar; geç çocukluk dönemi ve gençlik yıllarında çeşitli müziklerle daha yoğun ve zengin ilişkiler içine girer;yetişkinlik yıllarında çok çeşitli, çok yönlü ve kapsamlı bir müzik ortamı içinde yaşar; yaşlılık yıllarında da müzikle olan yoğun, kapsamlı ve derin ilişkilerini sürdürür. Demek ki, doğum öncesindeki oluşma sürecinde başlayan insan-müzik ilişkisi, doğumdan sonraki büyüme, gelişme, ergenleşme, olgunlaşma ve kendini gerçekleştirme süreçlerinde gittikçe çeşitlenir, zenginleşir ve derinleşir. Bu çeşitlenme, zenginleşme ve derinleşme, kuşkusuz, bireyin içinde yaşadığı doğal,toplumsal ve kültürel çevredeki müziksel koşul ve olanaklarla; bireyin bu koşul ve olanaklarla etkileşimini sağlamaya yönelik tedbirlerle; bireyin, alınan önlem ve tedbirler ile sağlanan ortam içinde çevresindeki müziksel ögelerle etkileşme gücüyle;ve nihayet, bireyin içinde yaşadığı çevrenin büyüklüğü veya genişliğiyle sınırlıdır.
Bu hafta bebeklik sürecindeki müziğin yerinden bahsettim ilerleyen günlerde insan evresindeki önemine değineceğim.Müzikle kalınız efendim.
Oğuz Yaşar ÖZZEREN
