Denisova ‘daki 50.000 yıllık boncuklar

Arkeologlar Sibiya’da Altay bölgesindeki dünyanın en önemli buluntusu Denisova mağaralarında, 50.000 yıl öncesine tarihlenen ve devekuşu yumurtasından yapılmış boncuklar buldular. İnsanlar üst Paleotik döneme tarihlenen ve son derece dayanıklı bir malzeme olan deve kuşu yumurtasını ince bir işçilikle ve kaliteli taş delicilerle yapılmış olmalıydı. O dönem için hem kullanılan malzeme, hem de işçilik bakımından 50.000 yıl önce mağaralarda yaşayan insan soyunun zanaatkarlıkta geldiği noktayı gözler önüne seren boncukların, 11.500 km uzakta yer alan Güney Afrika’daki benzer buluntulardan daha eski olduğu da bilinen bir gerçek…Novosibirsk’teki Arkeoloji ve Etnografya Enstitüsü araştırmacılarından Maksim Kozlikin’e göre; Yaklaşık bir santimetre çapında olan boncukların kolye ya da bileklik olma ihtimali yüksek, ancak kıyafetler için düğme olarak da kullanılmış olabileceği ihtimali var. “ Ancak boncukların nerede yapıldığı konusunda kafalar hala karışık, çünkü bizim bildiğimiz kadarıyla devekuşu başka bir coğrafyanın faunasına dahil canlıdır. Günümüzde devekuşları Sibirya’nın birkaç bölgesine ithal ediliyor. Fakat 50.000 yıl önce bu bölgede devekuşları var mıydı yoksa uzaktan mı getiriliyordu bilmiyoruz. Bu insanların erkekleri, çocukları, kadınları ya da kıyafetlerini süsleyip süslemediklerini bilmiyoruz. Boncukların kıyafetlere mi dikildiğini bilmiyoruz. Sadece toplumun zengin insanları mı süsleniyordu? Bu boncuklar dini bir inancın ya da statünün sembolü müydü? Yoksa otoriter bir insanın göstergesi miydi? Bu boncuklar ya da devekuşu yumurtaları Sibirya’ya nasıl geldi? Ne kadara ya da neye mal oldu? Kesin olarak bildiğimiz tek şey bu boncukları Denisova mağarasında bulmuş olduğumuzdur. Bir ihtimale göre yumurta kabukları buraya Trans-Baykal ya da Moğolistan’dan getirilmiş ve burada işlenmiş olabilir. Diğer bir ihtimal ise bu boncukların takas yoluyla başkalarından alındığı. Her ne açıdan bakarsak bakalım, o dönemde Denisova mağarası teknolojide oldukça iyiydi ve dış dünyayla bağlantıları vardı.”

*Henüz cevaplanmamış çok fazla sorunun olduğu bu keşiflerin benzerine, aynı mağaradaki kazılarda 2005, 2006 ve 2008 yıllarında da altı metrelik bir alanda rastlanmıştır. Bulunan boncukların tek bir kişiye ait olup olmadığı bilinmiyor fakat hepsi birbirinin aynısı gibi duruyor…

*Güney Afrika’daki Border Mağarası’nda da devekuşu yumurtasından yapılmış bu boncukların benzerinden bulunmuştu ve 44.000 yıl öncesine tarihleniyordu…

*Sanatın ve karmaşık bilişsel düşünce kökenlerinin her zaman biz modern insanların ayırt edici özelliği olduğunu düşündük. Ancak insanlar bulundukları bölgeye bağlı olarak az ya da çok Denisova DNA’sına sahip. Denisova mağarasının bulunduğu yerde, bu tür insanların şimdiye kadar sadece bizim ve Neandertallerin yaptığını düşündüğümüz şeyleri yaptığını gösteren kanıtlar keşfettiğimize göre; demek ki Neandertaller de, ilk insanların sanatında pay sahibi…Independent/Tom Higham /Oxford Universty…The Guardian / Maksim Kozlikin/Novosibirsk Archeology Institue…

@arkeoportalSedef DİNKÇİ