ABİM DENİZ/CAN DÜNDAR

Yazar Hakkında;

Araştırmacı, gazeteci, televizyoncu ve belgesel yapımcısı Can Dündar, 16 Haziran 1961 tarihinde Ankara’da Ali Rıza ve Öznur Dündar çiftinin tek çocuğu olarak doğdu.

İlk ve orta öğrenimini Ankara’da tamamladı. Ankara Atatürk Lisesi’nden mezun olduktan sonra 1982 yılında Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Fakültesi Basın Yayın Yüksek Okulu’ndan mezun oldu. 1986 Yılında İngiltere’de London School of Journalism’i bitirdi. 1988 Yılında ODTÜ Siyaset Bilimi ve Kamu Yönetimi Bölümü’nde Siyaset Bilimi dalında yüksek lisansını tamamladı. 1996 Yılında aynı bölümde doktora derecesi aldı.

1979 Yılından itibaren 1979’dan itibaren sırasıyla Yankı, Hürriyet, Nokta, Haftaya Bakış, Söz ve Tempo’da çalıştı. Gazetecilik, belgesel yapımcılığı, TV programcılığı, 2013 yılından itibaren Cumhuriyet gazetesinde köşe yazarlığı yapmaya başladı. Özellikle Sarı Zeybek (1993) belgeseli büyük ilgi görmüştür.

Oslo Barış Araştırmaları Enstitüsü tarafından açıklanan 2017 Nobel Barış Ödülü adayları arasında üçüncü sırada yer aldı.

Kırmızı Bisiklet, Sarı Zeybek, Aşka Veda, Yüzyılın Aşkları, Lüsyen, Yârim Haziran, Savaşta Ne Yaptın Baba, Uzaklar, Nazım, Yağmurdan Sonra, Yükselen Bir Deniz, Nereye, Köy Enstitüleri, Yaveri Atatürk’ü Anlatıyor, Benim Gençliği, Abim Deniz yazarın yayınlanmış kitaplarından bazıları…

ABİM DENİZ

“Baharın en güzel ayı benim için de mayıs olabilirdi, eğer ki abim Deniz ve iki yiğit arkadaşı 72’nin 6 Mayıs’ında, kin ve intikam duygularıyla idam edilmeseydi…”

Abisi Hamdi Gezmiş tarafından özenle saklanmış kitapları, eşyaları, fotoğrafları, cezaevinden babasına yazdığı mektupları, annesinin sandık odasında bulunan mektup arkadaşlarından gelen mektuplar, kartpostallar, belgeler ile kocaman bir Deniz Gezmiş arşivi. Babası tarafından saklanması ve günü geldiğinde toplumla paylaşılması istenen 25 seneye, 25 dizeye sığdırılmış upuzun bir ömür.

‘’İnsanlar doğar büyür yaşar ölürler, önemli olan çok yaşamak değil yaşadığı süre içinde fazla şeyler yapabilmektir.’’

Abi Hamdi Gezmiş’in ailesine bile bahsetmediği sabır ile sakladığı tüm arşivi Can Dündar tarafından kaleme alınmış.

‘’Kitaplarımı Hamdi’ye verin bilim adamı olsun’’

Hamdi Gezmiş’in çocukluktan itibaren tüm anılarını onun anlatımı ile okurken, Mektuplar ve belgeler Can Dündar’ın güçlü kalemi ile değerlendiriliyor. Deniz Gezmiş’in soyağacından başlayan yolculuk bir gencin, bir ailenin, bir kuşağın ufalanışa, gömülerek yok edildiği düşünülen efsanenin eskisinden daha güçlü şekilde yaşayışına bir yolculuğa çıkacaksınız kitabın sayfaları arasında.

‘’ Unutamadığım bir anım var:

1966’da ben de o lisede okumaya başladım. Sınıfıma İlk girdiğimde gidip bir sıraya oturdum baktım sıranın üzerinde bir yazı; benim adım Deniz Gezmiş’’

Zeki, çalışkan, sevgi dolu, iyi niyetli, esprili ve cesur bir çocuk, bir ideal peşinde cesurca ve fedakârca koşmuş, bu uğurda ölümü göze almış bir Deniz Gezmiş biyografisi. Kronolojik sıralamaya dikkat edilmiş.

Deniz Gezmiş ve yol arkadaşlarının yolculukları hakkında hepimiz şimdiye kadar az ya da çok duyduk, okuduk. Doğru ya da yanlış olup olmadığını bazılarımız sorguladı bazılarımız ise sadece aklında kalanlar ile değerlendirdi. Abim Deniz kitabında tüm gerçekliği ile Deniz Gezmiş, insanlığı, çocukluğu, ailesi gözler önüne serilmiş.

İnsan olarak duyguları olan, ilkokul yıllarında bile maceracı, meraklı, herkesi, her şeyi seven bir Deniz’i ve ailesinin çırpınışları ve düşünceleri, feryatlarını anlatan sıcacık bir anlatım…

Kitabı okurken elbette Deniz ve arkadaşları kadar babası Cemil Gezmiş’e hayranlığınız artacak. Aynı düşünce ve ideolojiye sahip olmamalarına rağmen oğlunun hep destekçisi olan bir baba.

Oğlunun için verdiği tüm mücadeleyi “baba, sakın benim için kimseye yalvarma” diyen oğluna hissettirmeden, incitmeden kurtulması için senelerce koşturmuş, bıkmadan, usanmadan kendi mücadelesini vermiş bir baba.

“Baba;

Sana mektup yazmaya söz vermiştim. Aslında daha evvel yazamamam tembelliğimden oldu. Bugün savunmamız bitti. Mahkeme kararı 9 Ekim günü

açıklanacak. Benim için bu kararın fazla önemi yok. Önemli (olan) tarihin vereceği karar. Bundan da en ufak bir şüphem yok ki tarih bizi beraat ettirecektir. Ayrıca gelecek kuşaklar önünde temize çıktık. Buna da memnun oldum.”

Alınan üç can mıydı? Canları, gençlikleri, yaşayamadıkları, yaşanamayacakları, anneleri, babaları, kardeşleri, sevdaları, arkadaşları, fikirleri, ideolojileri…

‘’ Asılma günü gelip çatınca, o sevdiğim giysilerimi giyeceğim.

Postallarımı, parkamı…

Beyaz ölüm gömleğini giydirmek isteyecekler, giymeyeceğim.

Kesin direneceğim ve giymeyeceğim…’’

Bu kitabı okurken mutlaka renkli kaleminiz yanınızda olsun, altını çizmek not almak isteyeceğiniz çok paragraf olacak. Kitabı okurken o kadar çok not almak, o kadar çok incelemek durumunda kaldım ki, paragrafları tekrar tekrar okudum. Resimleri tek tek inceledim. Hamdi Gezmiş’in anıları ile öyle bir seyahate çıktım ki o dönemin içinde hissettim kendimi. Can Dündar betimlemeleri ile Deniz Gezmiş’i o kadar güzel o kadar içten anlatmış ki ne eksik ne fazlası var.

‘’Deniz abim, bir süre sonra bizi aştı; toplumun mülkiyetine geçti. 6 Mayıslarda biz bile kalabalıktan mezarlığa yanaşamaz olduk. “Ben kardeşiyim,” diye yol istediğimde, “Hepimiz kardeşiyiz!” cevabını alıp gururlandığım çok olmuştur.’’

Abim Deniz sadece bir mücadeleyi değil, üç candan sonra yıkılan ailelerin feryatlarını, çığlıklarını anlatıyor. Anne, baba ve kardeşler ’in yaşadıkları, hissettikleri. Okurken tüyleri diken diken eden, gözyaşlarının kendiliğinden süzüldüğü, koca yürekli fidanların yaşlarını da düşündükçe etkisinin iyice arttığı bu kitabı okuduğunuz da onların hakkındaki fikirlerinizi başkalarının sözleri değil sizin düşünceleriniz oluşturacak. Göz yaşlarıma hakim olamadığım ender kitaplardan biri oldu Abim Deniz.

‘’Annem, Gördün mü çocuğumu? diye sordu.

Gördüm, sarıldım” dedi babam…

Nasıldı?

Boynunda bir morarmışlık vardı. İp izi…

Günlerce ağladı annem, günlerce ağladı…’’

Keyifle Okumanız Dileklerimle

Göknil KONGURTAY